Historia orkiestry

 W 1928 roku, podczas obchodów kolejnej rocznicy ogłoszenia Konstytucji 3 Maja oraz wybuchu III powstania śląskiego, chorzowska publiczność miała okazję usłyszeć po raz pierwszy koncert w wykonaniu orkiestry strażackiej Państwowej Fabryki Związków Azotowych. W ciągu tych lat, które upłynęły od debiutu w Dolinie Szwajcarskiej, "Chorzowski Brass Band" nie raz stawał na rozdrożu. Dziś największym osiągnięciem orkiestry nie są liczne nagrody i wyróżnienia, ale fakt, że pomimo wielu przeciwności losu, nadal koncertuje i zachwyca chorzowskich słuchaczy.

Założycielem orkiestry i jej pierwszym dyrygentem, a zarazem nauczycielem gry na instrumentach dętych blaszanych, był Augustyn Winszczyk. W początkowym okresie zespół składał się z członków Zakładowej Straży Pożarnej przy P. F. Z. A. Początki były trudne: brakowało pieniędzy na instrumenty, nuty oraz galowe stroje. Dlatego orkiestra występowała w mundurach strażackich. Na zakup nut zarabiano licznymi występami w parkach i na placach miejskich oraz koncertami na festynach ludowych, które, z inicjatywy Chorzowskiego Okręgu Związku Śląskich Kół Śpiewaczych i Instrumentalnych, odbywały się wówczas w Dolinie Szwajcarskiej (obecnie znajdującej się na terenie WPKiW). W tym okresie organizowano również wieczory muzyczne w Domu Związkowym (obecnie Starochorzowski Dom Kultury). Do 1939 roku dyrygentami orkiestry byli kolejno: Michał Woźny, Tomasz Kula - kapelmistrz 75 pułku Piechoty, Jan Szynalski, a następnie Józef Ochomski. W 1934 r. nowo wybrany zarząd orkiestry uzyskał prawo do korzystania z pomieszczeń Domu Związkowego.

Po zakończeniu II wojny światowej dyrygentem odradzającej się orkiestry dętej został Alojzy Mateja. Pierwszym dużym sukcesem w powojennej historii zespołu było zajęcie III-go miejsca w eliminacjach Orkiestr Dętych w Gliwicach. W tym okresie dzisiejszy "Chorzowski Brass Band" był jednym z zespołów Klubu Fabrycznego. Wraz z innymi grupami artystycznymi występował podczas licznych wyjazdów organizowanych w ramach akcji "Łączności Miasta z Wsią". Kolejnymi dyrygentami zespołu byli Stanisław Cieśla, Piotr Piotrkowski, Ryszard Kula, pod którego batutą orkiestra zajęła w 1958 roku pierwsze, a w 1961 drugie miejsce w Wojewódzkim Przeglądzie Orkiestr Dętych. W latach 1954 - 1959 orkiestrą dyrygował Emil Czyż. Natomiast pod batutą Franciszka Chmiela muzycy zdobyli w 1962 r. pierwsze miejsce w Przeglądzie Orkiestr Dętych Związku Zawodowego Chemików w Gliwicach.

Kolejnym - najdłużej piastującym tę funkcję dyrygentem - był Paweł Mika, który od 1976 pełnił również obowiązki kierownika Domu Kultury Zakładów Azotowych. W latach 1963 - 1988 pod jego batutą orkiestra przeżywała lata swojej świetności, zdobywając liczne nagrody. Zespół został wyróżniony m.in. pierwszymi miejscami w Wojewódzkim Przeglądzie Ogólnopolskiego Festiwalu Orkiestr Dętych, w Międzywojewódzkich Eliminacjach Ogólnopolskiego Konkursu Orkiestr Dętych czy w Ogólnopolskim Festiwalu Orkiestr Dętych w Opolu w kategorii orkiestr średnich. Warto wspomnieć, że w latach 1974 - 80 przy orkiestrze działał również zespół doboszów prowadzony przez Jerzego Przyklenka.

W 1989 r. orkiestrę przejął Henryk Hajok, uczeń doc. Feliksa Kwiatkowskiego, znakomity puzonista, wieloletni społeczny akompaniator chóru "Gwiazda", utalentowany aranżer, założyciel i dyrygent "Big - Bandu - Azoty". Ten entuzjasta jazzu zmienił styl orkiestry. Poprzedni dyrygent - Paweł Mika - skrzypek Opery Śląskiej w Bytomiu gustował raczej w operowych uwerturach. Teraz, w repertuarze orkiestry dętej Hajoka, pojawiły się utwory Glenna Millera, Dixilendy Hugensa, standardy Gerschwina czy znane utwory Duke?a Ellingtona. Zmiany nie miały jednak charakteru absolutnego - grano nadal "Waloszki Śląskie", marsze czy uwertury. Repertuar orkiestry wzbogacił się o utwory z elementami wokalnymi w wykonaniu Róży Ryś i Barbary Jaskóły - chórzystek "Gwiazdy". Orkiestra grywała na zabawach, a także wykonywała przepiękne koncerty karnawałowe (m.in. w 1998 r. z Ewą Urygą). Pod batutą Hajnoka orkiestra w roku 1989 r. otrzymała Złotą Wielką Odznakę Zasłużonych dla województwa katowickiego, a rok później - Złotą Odznakę IV stopnia z Laurem Chórów i Orkiestr.

Od 1992r. zespół znalazł się pod opieką Starochorzowskiej Fundacji Kultury, która przejęła działalność Zakładowego Domu Kultury Zakładów Azotowych. Jednak po upływie czterech lat zatrudnienie przez Fundację 30 muzyków stało się niemożliwe z powodu braku środków finansowych. Wówczas, za namową fundacji, Henryk Hajok założył własną orkiestrę - "Chorzowski Brass Band Henryka Hajoka". Zespół nie zmienił siedziby, zachował instrumenty, materiał nutowy oraz mundury. Od tego momentu orkiestra musiała się już utrzymywać sama.

W roku 1997, z okazji 5-lecia Starochorzowskiej Fundacji Kultury i 50-lecia działalności artystycznej Henryka Hajoka, odbył się jubileuszowy koncert oraz bal. Nikt nie przypuszczał wówczas, że już za rok przyjdzie nam pożegnać tego wspaniałego człowieka. W 1998 r. orkiestra reprezentowała nasze miasto w czeskim Zlinie. W tym czasie dyrygent walczył już z chorobą, nie zdradzając nikomu swego cierpienia. Lato spędził w szpitalu. Podczas festynu na terenie KS "Azoty", ku zdziwieniu wszystkich zebranych, do mikrofonu podszedł jeden z muzyków - klarnecista - Eugeniusz Krawczyń i łamiącym się głosem oznajmił: "Dzisiaj za pulpitem dyrygenckim stanie były kapelmistrz - Paweł Mika. Henryk Hajok zmarł dzisiaj rano". Na tak dużym stadionie zapadła cisza, ponieważ nie było chyba w "Azotach" i w całym Starym Chorzowie człowieka, który nie znałby Henryka Hajoka.

Wielu zdawało się, że to już koniec orkiestry. Jednak muzycy w hołdzie pamięci zmarłemu dyrygentowi postanowili kontynuować jego dzieło. Eugeniusz Krawczyń i Adam Górecki, który stanął za pulpitem dyrygenckim, ponownie zarejestrowali orkiestrę. Niestety i tym razem los nie był łaskawy. Po długiej chorobie odszedł Eugeniusz Krawczyń. Adam Górecki, przy wsparciu pozostałych muzyków, postanowił nie rezygnować.

Wczesną wiosną 2019 roku dyrygent orkiestry Pan Adam Górecki poinformował, iż ze względu na stan zdrowia nie będzie w stanie dłużej prowadzić zespołu. Była to wiadomość, która zaskoczyła wszystkich muzyków, tym bardziej przykra, iż przez wszystkie lata swojej dyrygentury Panu Adamowi udało się  stworzyć w orkiestrze niepowtarzalną rodzinną atmosferę.

"Chorzowski Brass Band" obecnie koncertuje pod batutą Andrzeja Safadera, stara się wzbogacić repertuar i utrzymywać dobry poziom. Obecnie w repertuarze orkiestry znajdują się operowe uwertury, muzyka sakralna, filmowa, popularne utwory ludowe, przeboje muzyczne, muzyka taneczna, bogaty wybór walców, polek i marszów oraz przepięknych kolęd.